بررسی نقش ناظران برنج در وضعیت اقتصادی شالیکاران گیلانی

حدود 80درصد ازبرنج دنیا در مزارع کوچک خانوادگی که اصولاًجهت تامین نیازهای معیشتی خانوار کشت می گردد، تولید می شود وکشاورزان فقیر 80درصد از تولیدکنندگان برنج دنیا را تشکیل می دهند. بخش کشاورزی در ایران به لحاظ تامین غذا، عدالت اجتماعی، ایجاد فرصت های شغلی جدید، تثبیت محیط زیست وایجاد شرایط مناسب زیست محیطی در رشد مستمر وپایدار و درون زای اقتصاد، نقش حیاتی در توسعه کشور دارد و مستلزم توجه خاص و حمایت کارآمد است. طرح ناظران برنج حدود 4 سال پیش در استان گیلان شروع گردیده. هدف اصلی این طرح ارائه ی آموزش های لازم در مراحل مختلف تولید برنج به کشاورزان برنج کار گیلان است تا بتوانند از امکانات موجود حداکثر استفاده در تولید برنج را داشته باشند. در حال حاضر 180 ناظر برنج در سطحی حدود 200 هزار هکتار در حال فعالیت هستند. این تحقیق به منظور بررسی تاثیرات ارائه مهارت های فنی و اطلاعات به برنج کاران تحت پوشش ناظران برنج انجام گرفت تا تاثیر ارائه ی خدمت آنها درافزایش تولید برنج مشخص گردد که نهایتا" افزایش تولید و درآمد کشاورزان را باعث می گرد وگام های اساسی در خودکفایی این محصول خواهد بود. جامعه آماری مورد نظر شامل کلیه شالیکاران استان گیلان در سال زراعی 90-1389 می باشد که تعداد 203 نفر از این شالیکاران از روش نمونه گیری کاملاَ تصادفی به عنوان نمونه های آماری انتخاب شد، به همین تعداد پرسشنامه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت نمونه های آماری به دو گروه افرادی که تحت نظارت ناظران برنج بوده اند و گروهی که تحت نظارت نبوده اند، تقسیم شد مقایسه این دو گروه با استفاده از آزمون t صورت گرفت. روایی ظاهری و محتوای پرسشنامه با کسب نظرات 10نفر از اساتید و کارشناسان کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت و اصلاحات لازم صورت گرفت. ضریب اعتبار پرسشنامه 85/0 بوده که با استفاده از نرم افزار spss به دست آمد. نتایج آزمون t نشان می دهد که بین میانگین تولید شالیکاران تحت پوشش طرح ناظران برنج با شالیکاران غیر پوشش طرح از لحاظ عملکرد تفاوت معنی داری وجود دارد و شالیکاران تحت پوشش طرح از عملکرد بیشتری نسبت به شالیکاران غیر پوشش طرح برخوردارند. همچنین مشخص گردیدکه شالیکاران تحت پوشش طرح با پذیرش آموزش های ناظران برنج در خصوص به کارگیری یافته های جدید در مراحل کاشت، داشت و برداشت برنج از میانگین دانش فنی بالاتری نسبت به شالیکارانی که تحت پوشش این طرح نبوده اند، برخوردارند. همچنین نتایج آزمون t نشان می دهد که بین میانگین هزینه های تولید این دو گروه شالیکاران تفاوت معنی داری وجود ندارد و آموزش های ناظران برنج در کاهش هزینه های تولیدی تاثیری نداشته است. بین میانگین درآمد سالیانه حاصل از برنج کاری و همچنین سود حاصل از این درآمد، اختلاف معنی داری در دو گروه وجود دارد.